جهت یابی دقیق قبله با خورشید

امروز ساعت 13:57 خورشید دقیقا بالای سر مکه قرار دارد و همه مردم از تمامی نقاط جهان از روی سایه شاخص های عمودی میتوانند با دقت بسیار زیاد جهت قبله را تعیین کنند. ایام 25 تیر و 7 خرداد به عنوان روزی برای بررسی و افزایش دقت در قبله نزد همگان ایامی آشناست.

اما سوال این است آیا در روزهای دیگر این کار امکان پذیر نیست؟ مگر در هر روز نباید خورشید وقتی از شرق به غرب می رود یکبار از جهت قبله عبور کند؟ جواب مثبت است. جداولی موجود است که برای هر شهر تعیین  میکند که در هر روز خورشید در چه ساعتی در راستای قبله قرار خواهد گرفت. نمودار زیر نشان میدهد که این ساعات برای شهرهای مختلف متفاوت است اما همه این اعداد در یک روز (امروز) در ساعت 13:57 با هم تلاقی دارند.

این نمودار برای کل سال در مشهد ترسیم شده است.

نمودارهای شهرهای دیگر مشابه آن هستند. برای شهرهای شمال غربی کشور نمودار کم نوسان تر است اما برای شهرهای جنوب شرق کشور این نمودار نوسان بیشتری خواهد داشت.

طول روز در ایام ماه رمضان چند ساعت است؟

با توجه به تفاوتی که در حرکت اذان صبح و اذان مغرب مشاهده کردید، معلوم می شود که در یک روز مشخص طول روز برای دو شهر که در یک عرض جغرافیایی قرار دارند(مثل مشهد و تهران که تقریبا در یک خط افقی هستند) برابر است.

اما در دو شهر که در یک طول جغرافیایی قرار دارند (مثل اصفهان و تهران که تقریبا در یک خط عمودی هستند) برابر نیست. مثلا در تابستان ها طول روز برای تهرانی ها به 16 ساعت و 45 دقیقه می رسد اما برای اصفهانی ها حداکثر به 16ساعت و 15 دقیقه می رسد. البته این تبعیض در زمستان جبران می شود یعنی در زمستان تهران طول روز کمتری نسبت به اصفهان دارد.

در واقع هر چه به سمت قطب می رویم. نوسان طول روز در تابستان و زمستان بیشتر می شود.

بزرگترین روز سال 1 تیر است و رمضان امسال از 8 تیر شروع می شود. البته در چند سال بعد این موضوع شدت می یابد. زیرا در هر سال، ماه رمضان به اندازه 11 روز نسبت به روزهای شمسی جابجا می شود و در سال 1395 رمضان طاقت فرسایی خواهیم داشت. نمودار متحرک زیر این اتفاق را نشان می دهد(برای دیدن با کیفیت بیشتر تصویر را ذخیره کنید و بصورت جداگانه، خارج از وبلاگ نگاه کنید).

برای تعیین مقدار طول روز در شهر خود از روی نقشه زیر تعیین کنید که با کدام شهر در یک سطح قرار دارید

اصلاح خواهد شد...

نمودار اوقات شرعی به افق مشهد در سال 1393

نمودارهای زیر  اوقات شرعی به افق مشهد هستند که بر اساس داده های مرکز تقویم دانشگاه تهران تنظیم شده اند، دامنه این توابع به تسامح اعداد طبیعی کمتر از 366(ایام سال) است که می توان آنها را متناوب با دوره تناوب یکساله تلقی کرد. 

نمودار اوقات شرعی به افق تهران در سال 1393

نمودارهای زیر  اوقات شرعی به افق تهران هستند که بر اساس داده های مرکز تقویم دانشگاه تهران تنظیم شده اند، دامنه این توابع به تسامح اعداد طبیعی کمتر از 366(ایام سال) است که می توان آنها را متناوب با دوره تناوب یکساله تلقی کرد. علامتی که در نمودارها هر 27 روز تکرار می شود مربوط به ایام قمر در عقرب است که در هر پنج روز تقریبا 3 روز اول آن مربوط به ورود و خروج قمر در برج عقرب و سه روز پایانی آن مربوط به ورود و خروج قمر از صورت فلکی عقرب است.(منبع:سایت شخصی محمدباقر فیروزی) دقت شود که اوقات قمر در عقرب فقط مربوط به سال 1393 است. اما اوقات شرعی تقریبا در سالهای مختلف حداکثر 1 دقیقه جا به جا می شود. (برای دیدن با وضوح بالا ابتدا عکس ها را در سیستم خود ذخیره کنید).

نمودار اذان صبح(با رنگ آبی) و طلوع آفتاب(با رنگ قرمز)

نمودار اذان ظهر

نمودار غروب آفتاب (با رنگ آبی) و اذان مغرب (با رنگ قرمز)

روش خواندن نمودار: روزی که می خواهید وقت شرعی را محاسبه کنید در محور افقی(محور x ) پیدا کنید. بصورت عمودی به بالا حرکت کنید تا نمودار را قطع کند وقتی به نمودار رسیدید مقدار ارتفاع یعنی محور y که برای راحتی کار در دو طرف نمودار عدد گذاری شده است ساعت و دقیقه وقت شرعی را برای شما بیان می کند. شکل زیر نشان می دهد اذان مغرب به افق تهران در 10 اردیبهشت 20:09 و غروب آفتاب 19:50 است.

پست های مرتبط:

نمودار اوقات شرعی به افق مشهد در سال 1393

ساخت فرمول سالانه بدست آوردن قمر در عقرب و عادت ماهانه

فرمول ساده برای حفظ اوقات شرعی مشهد در ماه اردیبهشت

جهت فبله مسجد محله خود را با تانژانت گرفتن دقیق کنید.

معرفی وبلاگ

اختلاف نیمه شب شرعی با اذان ظهر

برای محاسبه نیمه شب شرعی گفته اند که باید فاصله بین اذان صبح تا غروب آفتاب را نصف کرد (روش محاسبه دقیق آن با مباحث 4 عملیات اصلی در مبنای شصتگانی بعدا گفته می شود) روش دیگری نیز پیشنهاد داده اند که خیلی آسان است: «به اذان ظهر 11 ساعت و ربع اضافه کنید» به عبارت بهتر «یک ساعت کم کنیم و 15 دقیقه اضافه کنیم»

مثال: اگر اذان ظهر 12:35 باشد نیمه شب شرعی 11:50 است.

البته با توجه به تغییرات دقیق این اختلاف در نمودار زیر متوجه می شویم که این قانون از الآن تا 4 ماه آینده (از اواخر فروردین تا اوایل شهریور) زیاد درست نیست.

سعی کنید در این 4 ماه به جای اضافه کردن 15 دقیقه، فقط 5 - 10 دقیقه اضافه کنید.

پست های مرتبط:

مدت بین الطلوعین (نمودار لوگو وبلاگ)

نمودار اوقات شرعی به افق مشهد در سال 1393

تابع های زکات؛ نمودارها و ضابطه های آنها

زکات به موارد مختلفی تعلق میگیرد که در هر مورد دستور مراجع تقلید مشخص است. در این پست قصد داریم این دستورات را به زبان ریاضی تبدیل کرده و فرمول و نمودار هر تابع را بیان کنیم. با ترتیبی که این جا آمده مفهوم تابع را بهتر می توان درک کرد. 

ساخت فرمول سالیانه بدست آوردن ایام قمر در عقرب و عادت ماهانه

اسرار عالم هیچ‌گاه بر انسان‌ها مکشوف نبوده است. اگر چه در روایات و لسان رجال دینی از دقت زیاد در مورد طالع‌بینی با مسائل نجومی و گره زدن تمام زندگی با این موارد به شدت نهی شده است، اما مراجع با توجه به بعضی از روایات دیگر حکم کراهت در مورد سفر و یا ازدواج در ایام «قمردرعقرب» داده‌اند، همچنین تصمیم‌های بزرگ در این ایام به صورت نسبی دارای مشکلاتی خواهد بود. در فضای دانشگاهی، حتی در سطح جهان نیز، بحث آسترولوژی  یا نجوم احکامی مخالفان و موافقان خود را دارد. به علت وجود افراد سودجو و شیّاد، عده‌ای بصورت متعصبانه و بدون آگاهی از محتوای آن تمام چنین مباحثی را مردود می‌شمارند؛ درعین‌حال، عده‌ای با بررسی علمی اثرات مختلف حرکت اجرام آسمانی، نظیر جذر و مد، بر روی رفتار موجودات آبزی و غیر آبزی و همچنین با بررسی مقدار خونریزی زخم‌های انسان‌ها در ایام مختلف قمری، و بررسی اثرات میدان مغناطیسی اجرام آسمانی بر میدان مغناطیسی کره زمین، نشانه‌هایی از امکان اثرگذاری حرکات اجرام آسمانی بر حیات کره خاکی یافته اند. نمودار شروع ایام قمر در عقرب در ماه های فروردین تا آبان بصورت زیر است: