نمونه ای از آزاد اندیشی با ریاضیات قومی اسلامی: حد آب کر

حد «آب کر» هم با استفاده از حجم آمده و هم جرم؛ مقدار جرم آب کر 128 من تبریز، 20مثقال کمتر بیان شده است که معادل 377 کیلوگرم می‌باشد.

برای حجم نیز حدود متفاوتی نظیر مکعبی به اضلاع 3 و یا 3.5 وجب بیان کرده‌اند. فتوای آقای سیستانی برای حجم آب کر 36 وجب مکعب است. دقت شود خیلی از جاها این کمیت را «مساحت» و واحد آن را «وجب» نامیده اند در حالی که کمیت «حجم» و واحد «وجب مکعب» صحیح است. «وجب مکعب» یعنی حجم مکعب مربعی با اضلاع یک وجب (نظیر متر مکعب که حجم مکعب مربعی به ابعاد 1 متر است).

به نظر می‌رسد علت تاکید روایات بر حجم با واحد وجب که دقت زیادی ندارد بخاطر بررسی راحت آن برای مردم است. اما بخاطر ثبات بیان در شاخص جرم، می‌توان به «128 من تبریز،20مثقال کمتر» اعتماد کرد و از آن حجم مکعبی با ابعاد 72.24 سانتی متر را برآورد کرد. اگر مقدار وجب 21.88 سانتی متر در نظر گرفته شود آنگاه شاخص «36 وجب مکعب» با «128 من تبریز ، 20مثقال کمتر» معادل خواهد شد.

∛(377000/36)≈∛10472≈21.878

بر خلاف تصور مسلمین که اکثرا ریشه سوم 36 را محاسبه می کنند و نتیجه می گیرند که آب کر حجم مکعبی به ابعاد 3.3 وجب است. نویسنده اعتقاد دارد هدف از بیان 36 در لسان روایات تصور مکعب مستطیل هایی است که دارای ابعادی مانند: 1*6*6 یا 2*3*6 یا 3*3*4 یا 2*2*9 و... (با واحد وجب) باشد که بتواند حجم 36 را به وجود آورد. یکی از شواهد این مدعا 

بررسی شیب مکان برای نماز خواندن

چند روز پیش یک مورد از ریاضیات قومی برام پیش اومد که بصورت عملی اونو انجام دادم: بررسی شیب مکانی که می خواهیم در آن نماز بخوانیم.

یکی از شرط‌ های مکان نمازگزار مسطح بودن زمین است. «پیشانی نمازگزار از جای زانوهای او، بیش از چهار انگشت بسته، پست‌تر یا بلندتر نباشد و 

ساخت فرمول سالیانه بدست آوردن ایام قمر در عقرب و عادت ماهانه

اسرار عالم هیچ‌گاه بر انسان‌ها مکشوف نبوده است. اگر چه در روایات و لسان رجال دینی از دقت زیاد در مورد طالع‌بینی با مسائل نجومی و گره زدن تمام زندگی با این موارد به شدت نهی شده است، اما مراجع با توجه به بعضی از روایات دیگر حکم کراهت در مورد سفر و یا ازدواج در ایام «قمردرعقرب» داده‌اند، همچنین تصمیم‌های بزرگ در این ایام به صورت نسبی دارای مشکلاتی خواهد بود. در فضای دانشگاهی، حتی در سطح جهان نیز، بحث آسترولوژی  یا نجوم احکامی مخالفان و موافقان خود را دارد. به علت وجود افراد سودجو و شیّاد، عده‌ای بصورت متعصبانه و بدون آگاهی از محتوای آن تمام چنین مباحثی را مردود می‌شمارند؛ درعین‌حال، عده‌ای با بررسی علمی اثرات مختلف حرکت اجرام آسمانی، نظیر جذر و مد، بر روی رفتار موجودات آبزی و غیر آبزی و همچنین با بررسی مقدار خونریزی زخم‌های انسان‌ها در ایام مختلف قمری، و بررسی اثرات میدان مغناطیسی اجرام آسمانی بر میدان مغناطیسی کره زمین، نشانه‌هایی از امکان اثرگذاری حرکات اجرام آسمانی بر حیات کره خاکی یافته اند. نمودار شروع ایام قمر در عقرب در ماه های فروردین تا آبان بصورت زیر است:

ریاضیات قومی برای خانواده ایرانی

باتوجه به زمزمه‌هایی که برای تقویت بنیان خانواده وایجاد رشته‌ای با این موضوع به گوش می‌رسه، به نظر میاد باید مطالعه‌ای مشابه بر روی ریاضیاتی که یک خانواده با آن سروکار داره مورد مطالعه قرار بگیره.

مثلاً تخمین اقتصادی اتلاف گرما در دیوار و پنجره‌های خانه؛ مسائل بسیار گسترده‌ی آشپزی مثل دانستن و مقایسه کردن جرم، حجم و چگالی تک‌تک موادغذایی مختلف، نسبت‌های ترکیب آن‌ها برای پخت غذای مورد نظر، مدت پخت و دمای ایده آل برای پخت انواع موادغذایی و بررسی رابطه مدت و دمای پخت و همچنین مسائل مربوط به ترکیب شدن مواد مختلف در پخت؛ تخمین زمان و یا خستگی برای فعالیت‌های مختلف خانگی نظیر جارو کردن برای تقسیم‌بندی کارها بین اعضای خانه؛ برآورد هزینه‌های مختلف لوازم خانگی و بررسی بازدهی آن؛ بررسی مشخصات لوازم خانگی و معنای واحدهای آن (نظیر هوادهی در کولر که با واحد مترمکعب برساعت بیان می‌شود) برای تشخیص وسیله مناسب برای خانه‌های کوچک و بزرگ و ...

به نظر میاد یکی از مشکلات رشد نکردن ریاضیات تو زندگی ما، اندازه گیری نکردن کمیت هایی هست که روزانه باهاش مواجه هستیم. مثلا چرا لیوان و یا پارچها حجمشون مشخص نیست؟ چرا ظرفیت قابلمه هامون رو نمی دونیم و یا حداقل نمی دونیم که قابلمه بزرگه دقیقا چند برابر قابلمه کوچیکه هست؟ آیا نمیشه وقتی شیر آب باز میشه یا دستگاه نشون بده که دبی آب چقدره و یا ما خودمون تخمینی داشته باشیم که با این سرعت و فشار آب، در یک دقیقه چند لیتر ازش خارج میشه؟

مگه در مورد اسراف در وضو، دین ما نگفته که یک وضوی ایده آل فقط یک لیوان پر آب لازم داره؟ مگه مسئولین در مورد الگوی مصرف برای یک خانواده «عدد» به مردم نمیدن؟ پس به نظر میاد خانواده های ایرانی باید اهتمام بیشتری در اندازه گیری زندگی شون داشته باشن.